Vivian Maier (New York, 1926 – 2009) was vrijwel haar hele leven lang een nanny. In haar vrije tijd documenteerde ze het leven in grote Amerikaanse steden zoals New York en Chicago zonder dat iemand uit haar directe omgeving ooit het resultaat hiervan zag.

Ze liet een indrukwekkend oeuvre na van 150.000 negatieven waarvan de kwaliteit zich kan meten met beroemde tijdgenoten als Joel Sternfeld, Joel Meyerowitz, Elliot Erwitt en Garry Winogrand, en dezer dagen geldt ze als een iconische fotograaf.

Naast foto’s maakte ze op straat talloze film- en geluidsopnames. De tentoonstelling in Foam bevat werk vanaf de jaren ‘50 tot en met ‘80, zowel in zwart-wit als kleur, en bewegend beeld.

_{Self-portrait, June 1953 © Vivian Maier/Maloof Collection / Courtesy Howard Greenberg Gallery, New York}

Gedurende haar leven bleef het werk van de zeer op haar privacy gestelde Vivian Maier onbekend; het lag grotendeels in een opslag in dozen. In 2007 (slechts twee jaar voor haar dood) werd een groot deel van haar negatieven geveild en kwam in handen van historicus en verzamelaar John Maloof, die de kwaliteit van haar werk herkende. Hij publiceerde de foto’s op internet en plotseling had de hele wereld interesse in haar straatfotografie. Maier bewoog zich onzichtbaar op straat, door haar onopvallende Mary Poppins-achtige verschijning, met een lange wollen jas, herenschoenen en vaak een hoedje; maar haar foto’s zijn onthullend, met oog voor compositie en detail, en enorm veel karakter.

Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met diChroma Photography.

Foam wordt ondersteund door de BankGiro Loterij, De Brauw Blackstone Westbroek, Delta Lloyd, Gemeente Amsterdam en de VandenEnde Foundation.

OVER VIVIAN MAIER
Vivian Maier, geboren in de VS als dochter van een Franse moeder en Oostenrijkse vader, was een solitaire persoonlijkheid. Beide ouders verdwenen vroeg uit haar leven zodat ze snel op eigen benen moest staan. Vanaf 1951 begon ze als nanny te werken en ze bleef dit voor de rest van haar leven doen. Mensen uit haar omgeving typeerden Maier als een zeer intelligente, excentrieke, nieuwsgierige en vrije geest. Ze documenteerde alles wat haar aandacht trok, zowel in foto’s als in geluid en film. Op straat bewoog ze zich vrij onopvallend. Ze droeg een hoedje, een lange jurk, een wollen jas, herenschoenen en ging nooit de deur uit zonder camera om haar nek.

Ze was haar hele leven vrijgezel, had geen kinderen maar bekommerde zich als een moeder over de kinderen voor wie ze zorgde. Bij een welgestelde familie in Chicago, de Gensburgs, bij wie ze in 1956 introk, kreeg Maier haar eigen badkamer, die haar eerste eigen donkere kamer werd. Haar fotografische werk, dat eerst overwegend zwart-wit was, concentreerde zich op sociale onderwerpen: het straatleven, minder bedeelden en emigranten. Toen de kinderen volwassen werden in de jaren ‘70, was Maier gedwongen werk te zoeken bij andere families, zodat ze haar filmmateriaal niet meer kon ontwikkelen en de rolletjes zich begonnen op te stapelen. In die tijd experimenteerde Maier met kleurenfilm wat voor een nieuwe benadering zorgde in haar fotografie en tot steeds meer abstractie leidde.

_{Untitled, September 3 1954 © Vivian Maier/Maloof Collection / Courtesy Howard Greenberg Gallery, New York}

In de jaren ’80 zag ze zich opnieuw geconfronteerd met ontwikkelingen die haar het fotograferen moeilijker maakten. Financiële zorgen en het gebrek aan een vast dak boven haar hoofd leidden ertoe dat haar filmrolletjes zich nog meer ophoopten. Ergens aan het eind van de jaren ’90 zou Maier haar camera definitief neerleggen en belandden haar spullen in een opslag, terwijl ze probeerde het hoofd boven water te houden. De kinderen van de Gensburgs redden haar van een dakloos bestaan en regelden een kleine studio voor haar. Het fotografische archief in de opslag raakte echter langzaam in vergetelheid, totdat het wegens wanbetaling geveild werd in 2007. Het archief werd in meerdere delen aan verschillende klanten verkocht en een groot deel kwam in bezit van John Maloof. Toen die het nader liet onderzoeken werd pas de ongelofelijke kwaliteit van haar werk duidelijk. De tentoonstelling Vivian Maier, Street Photographer is gebaseerd op het materiaal dat John Maloof in bezit kreeg.

In 2008 gleed Maier in Chicago uit op het ijs en kwam ongelukkig ten val. In april 2009 overleed ze. Ze liet een immens fotografisch archief na.