Gebaseerd op getuigenissen van de mensen die hij heeft leren kennen, legt hij in omgekeerde volgorde hun routes af tussen Europa en Afrika. Zijn werk gaat over de plekken die de migratiestromen markeren: de oversteek van landgrenzen, de wachtruimtes voor dagloners, de gevangenis, maar ook de wegen naar een hernieuwde identiteit. Gratacap gaat verder dan de meeste nieuwsmedia en stuit daarbij op erbarmelijke omstandigheden die de economie rondom migratie onthult - van mensensmokkel tot slavernij. Zijn fotografie begeeft zich tussen kunst en fotojournalistiek en documenteert de actuele humanitaire tragedie van een systeem dat zichzelf als een vicieuze cirkel in stand houdt.

_{Installatiebeeld, 2018 © Christian van der Kooy}

Foam presenteert een selectie aan werken die Gratacap in de afgelopen tien jaar heeft gemaakt op diverse plekken, van Lampedusa tot Tunesië, Libië, en weer terug naar Europa via het Italiaanse vasteland. De tentoonstelling omvat zowel foto’s als videowerken en audiofragmenten. Het werk toont Gratacaps reflecties op de dwarsverbanden tussen geopolitieke besluitvorming, economische belangen en verdienmodellen in de vorm van mensensmokkel en slavernij, en de directe impact die dit heeft op de betrokkenen. Hoewel de kunstenaar onderzoeksmatig te werk gaat, is zijn fotografische benadering tot zijn onderwerpen gevoelig en intuïtief. Zijn esthetiek is zowel poëtisch als conceptueel en varieert van analytische reflecties tot integere portretten. Gratacap werkte na zijn eerste series consistent verder aan nieuwe projecten die uit zijn voortdurende reizen voortkwamen. In Foam is naast de serie Empire (2012-2014) een veelheid aan eerdere en recentere series en videowerken naast elkaar te zien. Enkelen daarvan worden nu voor het eerst aan het publiek getoond.

In navolging op Henk Wildschut – Calais - From Jungle to City en Ai Weiwei - #SafePassage is dit de derde tentoonstelling van Foam die direct inhaakt op de huidige actualiteit rondom migratie middels artistieke reflectie.

Bezoek Samual Gratacap - Les Invisibles, andere tentoonstellingen en events als Foam Member.

De werken in de tentoonstelling zijn tot stand gekomen met steun van FNAGP, the CNAP, the agnès b. endowment fund en Olympus.

De tentoonstelling is gerealiseerd in samenwerking met Galerie Les Filles du Calvaire, Parijs.

Foam wordt ondersteund door de BankGiro Loterij, De Brauw Blackstone Westbroek, Gemeente Amsterdam, Olympus en de VandenEnde Foundation. 

ZONDER GEZICHT  
In 2007 zocht Samuel Gratacap toegang tot een detentiecentrum in Marseille om inzicht te krijgen in de realiteit achter de statistieken over immigratie. Ieder project dat Gratacap sindsdien heeft gecreëerd komt voor uit de mensen die hij ontmoet en die hem verder brengen in zijn route. In 2012 vervolgde Gratacap zijn weg door de oversteek te maken naar Tunesië, waar hij onder anderen twaalf maanden in het vluchtelingenkamp Choucha en in de nabije grensstad Ben Gardane verbleef, verspreid over een periode van twee jaar. Langzaamaan wist hij zich te verhouden tot de wachtende mensen, die in tegenstelling tot hijzelf geen kant op konden en zichzelf staande moesten houden in barre omstandigheden. De foto’s die Gratacap in Choucha maakte zijn portretten van mensen zonder gezicht: ze zijn van top tot teen gehuld in doeken om zichzelf te beschermen tegen zon, wind en zand. Tegelijkertijd verliezen ze hun identiteit doordat ze niet terug kunnen naar waar ze vandaan kwamen en de kans niet krijgen om een toekomst op te bouwen.

ECONOMISCHE MOTIEVEN
In Choucha leerde Gratacap veel oorlogsvluchtelingen uit Libië kennen. Dit zette hem ertoe om zijn route verder te vervolgen naar detentiecentra voor migranten in Libië. Tussen 2014 en 2017 reisde hij langs de Tripolitaanse kustlijn, van Sabratha naar tot aan Sirte. Migranten – veelal afkomstig uit Sub-Saharaans Afrika – zien de wederopbouw van Libië na de revolutie van 2011 als een economische kans om geld te verdienen voordat ze weer huiswaarts keren of hun weg vervolgen naar Europa. De realiteit die Gratacap aantrof druist direct in tegen deze hoop: er is een economisch systeem ontstaan gebaseerd op mensensmokkel en – handel, waarbij mensen willekeurig gevangen worden gehouden, worden uitgebuit of lijden onder verkrachting, ontvoering en afpersing. Gratacap komt op zijn reizen steeds weer omstandigheden tegen die voortkomen uit Europese besluitvorming: geen oplossingen, maar verschuivingen van het probleem. Uit persoonlijke getuigenissen van mensen die hij onderweg leert kennen vloeien documentaire en conceptuele werken voort: het zijn Gratacaps overdenkingen en observaties van de mensen die de macht hebben en dit soort situaties veroorzaken en in stand houden. Economische motieven blijken steeds weer boven humanitaire overwegingen te staan en vormen de basis van een verscholen, maar op zichzelf staande economie achter het fenomeen dat de hedendaagse ‘migratiecrisis’ wordt genoemd. Anonimiteit wordt gecreëerd door identiteitsverlies, door wisselingen van de macht, door verantwoordelijkheden af te schuiven of door geen status toebedeeld te krijgen – Samuel Gratacap brengt een verscholen systeem in beeld; een systeem zonder gezicht.

OVER SAMUEL GRATACAP
Samuel Gratacap studeerde in 2010 af aan de École Supérieure des Beaux-arts in Marseille (ESBAM). Sindsdien werd zijn werk meermaals tentoongesteld in Europa en ontving hij reeds verschillende prijzen en speciale vermeldingen. In 2016 werd Gratacap geselecteerd als Foam Talent, waarbij zijn project Empire in Foam Magazine #45 (Talent issue) werd gepresenteerd en zijn werk onderdeel was van de reizende Foam Talent tentoonstelling. In de zomer van 2017 was zijn werk te zien op het internationale fotografiefestival Les Rencontres d’Arles. Samuel Gratacap wordt vertegenwoordigd door Galerie Les Filles du Calvaire, Parijs.