Installation shot, 2018 © Christian van der Kooy (detail)
Volgens een oude Slavische legende waart er een slang door de woningen, die het huishouden geluk en voorspoed brengt. Deze ‘huishoudslang’ werd traditioneel verwelkomd met een kommetje melk in de deuropening. Het verhaal behoort inmiddels tot een van vele in de vergetelheid rakende volksverhalen uit de Tsjechische Republiek. In een poging deze nieuw leven in te blazen verzamelde Tereza Zelenkova (1985, Ostrava) gedurende twee jaar zo veel mogelijk mythes en legendes uit haar thuisland. Deze vormden het beginpunt van een dwaaltocht door het landschap van haar jeugd.
Zelenkova stuitte op macabere verhalen die het midden houden tussen feitelijke geschiedschrijving en mythes. Zo fotografeerde zij een gat in de slaapkamermuur van de meedogenloze zestiende-eeuwse gravin Elizabeth Bathory, die volgens de overlevering baadde in maagdenbloed om haar jeugd te behouden. Achter een deur in het Gotische Houska Castle bevindt zich naar verluid de toegangspoort tot de hel. De eeuwenoude Byci Skala Cave bleek behalve de vindplek van vele archeologische schatten ook een massagraf voor ritueel geofferde vrouwen.
Behalve lokale legendes en volksverhalen liet de kunstenaar zich inspireren door de duistere 19e eeuwse gedichten van Karel Jaromir Erben en de sprookjes van gebroeders Grimm en Hans Christian Andersen. Ze bezocht ook plekken die voorkomen in de wetenschappelijke literatuur van de Tsjechische geoloog, meteoroloog en filosoof Václav Cílek en Gustav Meyrink’s beschrijvingen van de stad Praag. Waar de werkelijkheid eindigt en de fantasie begint is irrelevant: geologie, astronomie, religie en mythologie verenigen zich in het werk van Zelenkova tot magisch realistische voorstellingen.
In tegenstelling tot haar onderwerpen is Zelenkova’s werkwijze onomfloerst en zakelijk: de geheimzinnige, soms ronduit barokke taferelen worden frontaal en met genadeloos flitslicht vastgelegd. Met haar camera isoleert en verzamelt Zelenkova haar vondsten als een wetenschapper zijn specimen. Samen vormen haar beelden een archeologie van een ongelofelijke werkelijkheid.
Bezoek het werk van Tereza Zelenkova, andere tentoonstellingen en events als Foam Member.
OVER TEREZA ZELENKOVA
Tereza Zelenkova (1985, Ostrava, Tsjechische Republiek) behaalde haar MA in Photography aan het Royal College of Art in Londen in 2012 en haar BA in Photographic Arts aan de University of Westminster in Londen in 2010. Haar werk was onderdeel van groepstentoonstellingen in Whitechapel Gallery in Londen (2017), Le Bal in Parijs (2015) en Musée de l’Élysée in Lausanne (2015). Haar werk is opgenomen in de collecties van Saatchi Gallery in Londen, Museum Winterthur in Zwitserland en het V&A in Londen. Ze publiceerde drie boeken: Supreme Vice (2011), Index of Time (2012) en The Absence of Myth (2013). Zelenkova woont en werkt in Londen.
Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het Gieskes-Strijbis Fonds, de Van Bijleveltstichting en Kleurgamma Fine-Art Photolab.
Foam wordt ondersteund door de BankGiroLoterij, De Brauw Blackstone Westbroek, Gemeente Amsterdam, Olympus en de VandenEnde Foundation.